Geen Erfgoedpark zonder houtzaagmolen

UITGEEST - Het plan om de 17e-eeuwse paltrokmolen ‘De Hoop’ te herbouwen die oorspronkelijk stond aan de Binnenmeer, dateert al van 35 jaar geleden. Vladimir Dobber, die ook een boek schreef over Cornelis Corneliszoon van Uitgeest, is de initiatiefnemer samen met Gerbrand de Vries, destijds voorzitter van Stichting Uitgeester en Akersloter Molens (SUAM).

“Die Cornelis verdient natuurlijk een standbeeld. Een levend monument. Daarom die werkende houtzaagmolen. Als je praat over cultuurhistorie en industrieel erfgoed dan is deze uitvinder van de toepassing van de krukas in de houtzaagmolen een icoon van internationale allure. Het verhaal over de betekenis hiervan kan het beste verteld en beleefd worden door zo’n paltrokmolen te herbouwen op de plek waar het allemaal begonnen is: in Uitgeest, in de restanten van het Oer-IJ. Als hommage aan de man aan wie we in zekere zin onze welvaart van vandaag de dag te danken hebben”, zo vertelde Dobber ooit in een interview.

Dobber deelde het plan met burgemeester Verdier en de gemeente wilde zich hiervoor inspannen. Er kwam subsidie, er werd geld opgehaald en inwoners van Uitgeest kochten ‘aandelen’ in de nog te realiseren molen. Alles werd gedaan om de bouw van de paltrokmolen mogelijk te maken. De destijds wél gerealiseerde infrastructuur, opstallen, molenfundering, timmerwerkplaats, restaurant, houtdroogloodsen, lattenzager en scheepshelling, vertegenwoordigen circa € 2 miljoen aan investeringen.

Een gemiste kans
“Molen de Otter, een molen uit 1600 die niet meer kon draaien in Amsterdam omdat hij op een windstille plek stond, werd ons aangeboden. De Firma Winder stond in de startblokken om hem op te halen maar door een koerswijziging van de betrokken instanties weigerde de gemeente Amsterdam toe te stemmen”, vertelt Zonjee. In het contract met het RAUM bleek een tijdclausule te staan voor de bouw van de molen en die werd daar overschreden. Zodoende kwamen alle gerealiseerde opstallen om niet in handen van het RAUM.

Het recreatieschap was daarna tien jaar bezig om ondernemers te vinden die het plan van Erfgoedpark de Hoop wilden voortzetten. Paul Klomp en Nico Scheffer van Vuurlinie met gasterij Vuurland in Beverwijk besloten het Erfgoedpark de Hoop nieuw leven in te blazen. Ook waren zij zo aardig om de monumentale houtloods en de fundering van de molen (waar € 300.000 tot € 400.000 aan palen en fundering in zit) beschikbaar te stellen aan de stichting om de molen te herbouwen en de nalatenschap van Cornelis Corneliszoon van Uitgeest te laten zien.

Nu is dus het moment, alle neuzen staan dezelfde kant op. Ook de molenbouwwereld wacht in spanning af, voor het eerst sinds 200 jaar zal er weer een paltrokmolen worden gebouwd. De molen zal ook in gebruik genomen worden: er zal wagenschot worden gezaagd, een unieke zaagwijze in de monumentenbouw. “Er is geen molen meer die wagenschot zaagt”, vertelt Zonjee opgetogen.

Hij hoopt dan ook iedereen enthousiast te maken om een steentje bij te dragen aan het op de kaart zetten van Uitgeest. Meer informatie over de herbouw van de molen op het Erfgoedpark kunt u vinden op: www.houtzaagmolen-uitgeest.nl

Tekst: Margreeth Anema