Vereniging Oud Uitgeest Aflevering 14: Hofstede ‘Uilenburg’

De foto van circa 1900 toont ons de vroegere hofstede 'Uilenburg', die heeft gestaan op wat tegenwoordig de hoek Burgemeester van Nienesstraat en de Middelweg is. Hij stond tegenover wat nu restaurant Klaas is en daarvoor café De Balken heette. Het was een florissant uitziend bouwwerk dat misschien al in 1750 tot stand kwam.

Zo'n boerderij wordt een langhuisstolp genoemd. Het langhuis diende als woning en de stolp als bedrijfsruimte. Bij 'Uilenburg' werd later een gedeelte van de stolp als woning gebruikt. Dit was waarschijnlijk al zo sinds de boerderij in de 19e eeuw werd verbouwd. Bij de verbouwing werden de muren van het langhuis bepleisterd. Er werden bovendien zesruits schuiframen in de gevel geplaatst. In de zijgevel bleven, zo te zien, de oude negenruits vensters gehandhaafd. Het woongedeelte van de stolp kreeg eveneens zesruits schuiframen en een deur.

De klokgevel van de voorpui was niet de enige in zijn soort in Uitgeest, want in de Schevelstraat stond een boerderij met eenzelfde klokgevel. We weten dat er niet veel van zulke gevels in het dorp voorkwamen.

De naam 'Uilenburg' past in de reeks namen die op ‘-burg’ eindigen. Het zijn namen met een heel vroege oorsprong. In Uitgeest kennen we Waardenburg, Bonkenburg en Vrijburg.

Op de achterkant van een ansichtkaart uit plusminus 1929 staat een tekst geschreven die gewijd is aan de boerderij. Die luidt als volgt: “Hierbij zend ik U een typisch stukje Uitgeest dat op het punt staat te verdwijnen. De boerenhofstede links op de foto wordt namelijk gesloopt om plaats te maken voor een huis met drie woningen. Genoemde hofstede was genaamd 'Uilenburg', wat symbolisch werd voorgesteld door een met uilen versierd inrijhek waarachter een monumentale oprijlaan pronkte.”

Het inrijhek met de uilen stond aan de Kerkbuurt. Hiervandaan liep de oprijlaan oostwaarts naar de boerderij. De strook land was 75 meter lang en heette ‘de Laan’ of ook wel ‘het Pad van Brasser'.
Volgens kadastrale gegevens was de hoeve in 1832 eigendom van Neeltje Krijter. Zij was de weduwe van Teunis Jansz Brasser. Tot 1885 bleef 'Uilenburg' in bezit van de familie Brasser. Daarna nam Jan de Geus uit Oterleek het spul over en kwam Jongejans uit Heerhugowaard er te wonen. De laatste eigenaar was E. van Twuijver die op het achtererf een betonbedrijf had waar septic tanks en putten werden gemaakt. Het was dezelfde Van Twuijver die de boerderij in1929 sloopte en het blokje van drie woningen bouwde dat er nog altijd staat. De huisnummers zijn Middelweg 20, 22 en 24. Dit type huizen, met breed overstekende goten en met erkers, is steeds populair geweest. Dit duurt voort tot de dag van vandaag, want als er al een type woning goed verkoopt op de Nederlands huizenmarkt is het wel dit model jarendertighuis.
Voordat 'Uilenburg' in 1929 werd gesloopt, was in 1925 de Burgemeester van Nienesstraat aangelegd en bebouwd. De straat kwam grotendeels op de plaats te liggen waar voorheen het Pad van Brasser liep en ging van de Kerkbuurt naar de Middelweg. Aan het einde van de straat stond nu de hofstede in de weg. Daarom moest de straat een bocht maken. Die bocht is er nog steeds. Het is een blijvende herinnering aan Hofstede 'Uilenburg'.

Zie voor de complete serie in de fotobeeldbank onder 'speciale thema’s':
www.ouduitgeest.nl > beeldbank > Hofstede ‘Uilenburg’.