Over ziektekiemen Door huisarts Dirk Jan van Wijk

In de krant lees ik een artikel waarin wordt gewaarschuwd tegen de miljarden ziektekiemen op een dweil, de kraan, theedoeken, je tas, geld, knuffels, je pyjama, je nagels en het nagelschaartje, je schoenen, het (openbaar) toilet of een handvat.

Moet je je zorgen maken?
Volgens het artikel zijn er op 80 procent van de teddyberen besmettelijke bacteriën te vinden die diarree of astma kunnen veroorzaken en zou je ze regelmatig 2 dagen in de vriezer moeten stoppen en daarna op een zacht programma wassen en 2 dagen laten drogen. "Wat een onzin!", denk ik dan direct. Ik denk dat een kind meer last heeft van de afwezigheid van zijn knuffel die een week in quarantaine is, dan van de bacteriën. Ik moet het eerste kind nog tegenkomen dat diarree heeft gekregen van zijn knuffel.

Veel ziekmakers?
En wist je dat 89 procent van de theedoeken de besmettelijke E. Colibacterie bevat? En dat er een miljard bacteriën zitten op 1 vierkante centimeter dweil? En in je tas niet alleen je portemonnee zit, maar ook 10.000 ziektekiemen meeliften? En op je schoenzolen 421.000? (Hulde aan de wetenschapper die ze geduldig heeft zitten tellen!). En onder de nagels van 24 procent van de mannen zitten darmbacteriën. ("Die zijn lekker op vakantie", denk ik dan.) Ik wist dit alles in elk geval niet en ik hoef het ook niet te weten, want al deze bacteriën maken je helemaal niet ziek.

Vriendjes
Waarom niet? Omdat je nog veel meer bacteriën op en in je lijf hebt, die je vriendjes zijn en zorgen dat ongenode gasten geen kans krijgen. Alleen als het niet goed met deze vriendjes gaat of ze afwezig zijn, krijgen ziektekiemen vrij spel. Dat is bijvoorbeeld het geval in een ziekenhuis, waar gevaarlijke bacteriën kunnen gedijen doordat antibiotica en ontsmettingsmiddelen de goede bacteriën hebben vernietigd. En zo zullen jouw huidbacteriën niet blij zijn met de zeep en cosmetica die je er steeds op smeert. En kun je door wat je allemaal eet jouw natuurlijke darmflora zo veranderen, dat die darmen daardoor niet meer goed functioneren en eerder ziek worden of de verkeerde voedingsmiddelen opnemen (het zogenaamde 'lekke darm-syndroom', waarover steeds meer wetenschappelijke informatie bekend wordt).

Ontsmetting
Waarom gebruiken ze in het ziekenhuis dan ontsmettingsmiddelen en antibiotica, zal je je afvragen? Omdat een deel van de mensen die daar komen ziek zijn of een zwakke gezondheid (en zwakke eigen bacteriën) hebben. Daarom besteedt ook de huisarts aandacht aan de schoonmaak van zijn praktijk en zijn persoonlijke hygiëne. Wanneer een patiënt een wond heeft opgelopen door een ongeluk, wordt de wond wél ontsmet (er zitten veel 'vreemde' bacteriën in), maar wanneer de huisarts zelf een chirurgische ingreep verricht en een wond maakt met een steriel mes, dan is ontsmetten niet nodig of zelfs ongewenst.

Niet doen is goed
Bedenk eens of je jezelf minder vaak kunt wassen en in elk geval minder zeep kunt gebruiken. En met cosmetica maak je wellicht indruk op dat ene vriendje, maar beslist niet op die miljarden vriendjes op je huid! Je tanden en tandranden moet je poetsen (tandpasta hoeft niet), maar je mondslijmvlies wordt niet blij van (ontsmettende) mondspoelseltjes. En wanneer je suikers, melk en alcohol tot je neemt, zou je best eens een darmmilieu kunnen creëren waar jouw bacteriën zich niet fijn in voelen. Darmziekten worden tegenwoordig al behandeld met gezonde poep-transplantaties, om er maar voor te zorgen dat het juiste darmmilieu ontstaat!

Wees dus lief voor die miljarden vriendjes op je huid, in je mond en in je darmen en laat ze zoveel mogelijk met rust. Dan laten de ongenode ziektekiemen jou met rust!