Grote tevredenheid over woonbuurt, maar dat is meer geluk dan wijsheid

Nederlanders zijn over het algemeen tevreden over de buurt waarin ze wonen, maar dat lijkt meer geluk dan wijsheid want slechts 44 procent is tevreden over de bijdrage van de gemeente aan een leefbare buurt.

Dit blijkt uit gegevens van de Veiligheidsmonitor 2021 die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft opgesteld. In de Veiligheidsmonitor is zowel de tevredenheid over fysieke voorzieningen als over de sociale cohesie in een buurt gemeten en onder andere blijkt dat het met de fysieke voorzieningen wel snor zit. Een ruime meerderheid van 82 procent geeft bijvoorbeeld aan (heel) tevreden te zijn over de straatverlichting in de woonbuurt, en over het onderhoud van plantsoenen en parken is 65 procent tevreden.
Zes op de tien personen zijn ook te spreken over het onderhoud van de straten, stoepen en pleintjes en over speelplekken voor kinderen. De tevredenheid over voorzieningen voor jongeren, zoals sportveldjes of een buurthuis, is met 45 procent echter laag.

Sociale cohesie
Met de sociale cohesie is gemiddeld genomen ook weinig mis. Ruim drie kwart vindt dat men in de buurt op een prettige manier met elkaar omgaat en eenzelfde percentage zegt dat zij de huissleutel aan de buren zouden durven geven als ze op vakantie gaan of langere tijd afwezig zijn. Ook belangrijk: bijna 70 procent is tevreden over de bevolkingssamenstelling in de eigen buurt. Dit wil allemaal niet zeggen dat men de deur bij elkaar platloopt. Minder dan 40 procent van de Nederlanders heeft regelmatig contact met buurtgenoten, hooguit de naaste buren uitgezonderd. Nederlanders geven de leefbaarheid in hun buurt al met al gemiddeld een 7,6 als rapportcijfer.

Geluk
Dat de buurt als prettig wordt ervaren om in te wonen, lijkt eerder een kwestie van geluk in plaats van dat het gevolg is van beleid. Slechts 44 procent van de Nederlanders is namelijk tevreden over de bijdrage van de gemeente aan een leuke wijk. In steden met meer dan 70.000 inwoners is dit zelfs nog een procentje lager en de vier grote steden scoren hier 42 procent.

Overlast
In veel buurten wordt overlast ervaren, waarbij geldt dat in meer verstedelijkte buurten bewoners meer buurtoverlast ervaren dan in minder verstedelijkte buurten. In zeer sterk stedelijke buurten geeft 56 procent van de bewoners aan veel overlast van ten minste een van de 17 onderscheiden overlastvormen te ervaren. In niet-stedelijke buurten is dit 36 procent. Er is een scan gemaakt van de ervaren overlast per buurt op basis van de politieregio. Uitgeest valt onder Ijmond en hier ervaart 51,1 procent serieuze overlast in de buurt.

Woonoverlast
Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) hanteert als centrale term voor dit probleem ‘woonoverlast’ en constateert dat deze alleen maar groter wordt. Vooral corona heeft geleid tot veel meer meldingen over overlast (zie ook het kader). Omdat er steeds meer vragen binnenkomen, organiseert het CCV elke zes weken een online vragenuurtje waar Nederlanders terechtkunnen met vragen over overlast.
Naast corona is een andere belangrijke oorzaak van de stijging van probleemgevallen volgens het CCV de invoering van de Wet aanpak woonoverlast in 2017. “We merken sindsdien dat gemeenten, corporaties en hun partners worden geconfronteerd met veel casuïstiek, met soms zeer complexe gevallen”, aldus Katja Steverink, adviseur Woonoverlast en Veiligheid en Zorg bij het CCV.

Overlast is veelkoppig monster

Overlast is een veelkoppig monster. De ene overlast is echter de andere niet, want daar zitten verschillen in.
Het CBS onderscheidt fysieke verloedering, sociale overlast, verkeersoverlast en milieuoverlast. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) hanteert andere criteria, want dat schrijft er dit over: “In heel Nederland ervaren bewoners regelmatig woonoverlast, zoals geluidsoverlast van buren, vervuilde tuinen en woningen, viezigheid van dieren, verloederde en vervallen panden of ernstige overlast door drugshandel”, waarna het CCV er ook een waardeoordeel aan hangt: “Zeker aanhoudende overlast kan het woongenot en gevoel van veiligheid van bewoners ernstig bedreigen.”

Liefst 89 procent zegt overlast te ervaren van ten minste één overlastvorm die het CBS heeft gedefinieerd. Bijna de helft van de mensen (46 procent) zegt veel overlast in de buurt te ervaren. Volgens het CBS is het percentage personen dat veel verkeersoverlast ervaart onveranderd gebleven (te hard rijden is het grootste overlastprobleem: 56 procent van de Nederlanders geeft aan overlast hiervan te hebben), het percentage dat veel overlast heeft van fysieke verloedering is in 2021 met 13 procent gedaald ten opzichte van 2020, maar het percentage dat veel sociale overlast ervaart is met 4 procent gestegen.

Het CCV heeft andere ervaringen. Volgens deze organisatie wordt geluidsoverlast het meest gemeld, gevolgd door intimidatie, bedreigingen, pesten, geweld en/of vernieling en op nummer 3 staat vervuiling en/of verwaarlozing van de woning of tuin van de buren.

Bron: ANP