De schaapherder vertelt...

Door: Margreeth Anema

UITGEEST - Gepassioneerd spreekt zij over haar kudde Kempische schapen: “Het is een fijn ras, ze zijn alert, vriendelijk en rustig.” Marijke Dirkson is schaapherder, samen met haar man en hun vijf medewerkers houden zij een kudde van 2000 schapen.

Vanaf het Zwaansmeerpad deden vorige week 150 schapen van de kudde Uitgeest aan, het was een prachtig gezicht. Onder leiding van schaapherder Roxanne doorkruisten de schapen de nauwe straatjes in het oude dorp om zo op de plek van bestemming te komen. “Wij zorgen dat het gras in de bermen langs de Geesterweg netjes gemaaid wordt,” aldus Marijke, die in de wij-vorm spreekt als het over haar werkzaamheden met haar geliefde wollige vierpoters gaat. Inmiddels is de kudde verplaatst naar De Dije.

De cirkel is rond
Het voordeel van deze natuurlijke manier van grazen ten opzichte van de machinale manier is dat de schapen langzaam door het gebied trekken; stukje bij beetje wordt het gras gekortwiekt. Ze komen op stukken land waar het voor machines te moeilijk is, vergroten de biodiversiteit en bestrijden ongewenste plantsoorten zoals bijvoorbeeld de berenklauw. Omdat het grazen langzaam en gestaag gaat groeit en bloeit de natuur alweer snel op plekken waar de schapen al geweest zijn en daar is dan weer plaats voor de insecten en andere dieren die tijdelijk hun huisje kwijt zijn. “Het is natuurlijk ook mooi dat je op deze manier de natuur teruggeeft aan de dieren,” vindt Marijke.

“Zojuist kwam ik een nest tegen van een wilde eend. Die laten we natuurlijk broeden dus dat stukje land zet ik af. Zo kan het zijn dat alles straks netjes gemaaid is maar dat er ineens ergens een grote pluk gras te zien is,” glimlacht Marijke.

De truc
Marijke houdt haar kudde bij elkaar met behulp van haar bordercollies Lad en Bill. Zij cirkelen om de schapen heen en spiegelen de herder. Door middel van commando’s kan de herder de honden bijsturen. De herder loopt voorop, de honden sturen achter de kudde. “De oudere schapen zijn gezapig, die weten hoe het moet, de jonge schapen kunnen nog weleens ondeugend zijn,” legt Marijke uit. Het is mooi om te zien hoe blij ze zijn dat ze weer aan het werk mogen in april, als het seizoen begint. Dat zie je dan aan die koppies,” vertelt ze liefdevol.

Naast de duin- en dijkbegrazing en het onderhoud van het openbaar groen geven de schaapherders normaal ook demonstraties schapen scheren, al is dat nu niet mogelijk vanwege de corona-uitbraak. Ook worden zij vaak gevraagd voor commercials, films en theaterstukken. Laatst hebben wij met een kudde de Grote Kerk in Alkmaar doorkruist, tussen de dinerende gasten door. “Onze getalenteerde schapen blikken of blozen dan niet,” glimlacht ze.

Een leven vol schapen
Al 300 jaar bestaat de familie van Marijke uit schaaphouders. Marijke zelf heeft ook altijd schapen gehad. “Ik was eerst boswachter, toen hield ik schapen als hobby. Die hobby is een beetje uit de hand gelopen,” vertelt ze. Tien jaar geleden besloot ze een cursus te gaan volgen om schaapherder te worden; ze sloot zich aan bij een netwerk en bouwde haar bedrijf op.

Inmiddels heeft het schaapherdersstel twee kinderen van 5 en 8 jaar. “Thuis gaat inderdaad alles over schapen. De kinderen zij het gewend. Ze zijn veel buiten en zijn zich erg bewust van de natuur, ze roepen vaak: "Kijk mam, wat een mooie boom!" Daar geniet ik van,” aldus Marijke.