Over mondruiken

'Foetor ex ore' en 'halitose'. Wel eens van gehoord? Of beter: Wel eens van geroken?

Door huisarts Dirk Jan van Wijk.

Het zijn mooie woorden voor lelijke lucht uit de mond. Veel mensen schamen zich ervoor en verzinnen van alles om het te 'verbloemen' met luchtjes als menthol en eucalyptus.

Meestal ruik je je eigen luchten uit je mond niet. Maar jij wel die van anderen. En anderen die van jou. Wanneer je merkt dan de ander gepaste afstand tot je neemt, is dat meestal een reden om je te schamen en te stoppen met praten of (ongemerkt) de hand voor je mond te doen. Je wilt de ander immers niet hinderen met jouw mondlucht!

De (onaangename) lucht kan behalve uit je mond (foetor ex ore = stank uit de mond) ook uit je maag komen. Dan noemen we het 'halitose' en is de lucht ook te ruiken als we door de neus uitademen.

Bacteriën

Je mond zit boordevol bacteriën, die afvalstoffen produceren die kunnen ruiken. Vooral lucht van 'vreemde' bacteriën ervaren we als onaangenaam. Misschien is dat een kwestie van 'aangeleerde smaak', want de lucht van knoflook in het eten of van blauwe kaas vinden we wel lekker.

Iedereen weet dat het allerbeste middel tegen bacteriën in je mond een goede reiniging is. De tandenborstel, tandenstokers en flosdraad en eventueel de mondhygiënist zijn hiervoor de hulpmiddelen.

Bacteriedodende mondspoelseltjes helpen niet. Die doden ook de goede bacteriën, waardoor de slechte (die het hardste ruiken) juist in aantal toenemen en de lucht die zij produceren ook!

Speeksel

Minder bekend is het bacteriedodende effect van je eigen speeksel. Dat is pas een goed mondspoelmiddel! Wanneer je een droge mond hebt, ruikt je adem meer. Dat overkomt je elke ochtend bij het wakker worden, maar kan ook ontstaan door lang praten, of ademen door de mond. Veel mensen produceren ook minder speeksel als ze ouder worden en ook ziekten en medicijnen kunnen een droge mond veroorzaken. Niet alleen geeft dat een vieze lucht, maar ook ontstekingen (aften) van het slijmvlies.

Voorkom dus een droge mond (door hem dicht te houden) en stimuleer je speekselproductie. Dat kan met kauwgom (zonder suiker) en door je eten zeer uitgebreid te kauwen. Dat laatste heeft bovendien het voordeel dat je het beter proeft en het beter verteert en je sneller verzadigd bent.

Maaglucht

Ook luchten uit je maag kunnen 's nachts ongehinderd opstijgen, omdat je dan veel minder slikt. Vooral mensen met een hernia diafragmatica ('middenrifbreuk') hebben hier last van, omdat bij hen de natuurlijke barrière omhoog minder goed werkt.

Als je maag leeg is wanneer je naar bed gaat, ontstaan er veel minder gassen in je maag en zal dat 's morgens te merken zijn. En mocht dat onvoldoende helpen, drink of eet dan even iets, dan is de maaglucht ook snel weer weg.

Knoflook

Van knoflook en sommige andere voedingsmiddelen ga je enorm ruiken. De lucht komt dan echter ook uit je zweet- en speekselklieren en verdwijnt dus niet met bovengenoemde maatregelen. Voor die luchten is het enige advies: eet het niet of eet het met z'n allen.

Ontschamen

Onaangename uitademingslucht is echter niet altijd te voorkomen en niet iets om je voor te schamen. Wel zou ik willen pleiten voor een eerlijke communicatie hierover. Geef het aan als je er last van hebt. En wees dankbaar als anderen jou erop wijzen dat je onaangenaam uit je mond ruikt.