Column Dirk Jan van Wijk - Over antibiotica

Dit is deel 9 in de serie over 'ontpillen'

Door huisarts Dirk Jan van Wijk

In 1928 ontdekte de Schot Alexander Fleming dat een bepaalde schimmelsoort, 'Penicilline', in staat was bacteriën te doden. Zijn vondst leidde tot de ontwikkeling van een hele serie antibiotica, medicijnen tegen bacteriële infecties. Na de aanleg van het rioleringsstelsel zijn het de antibiotica geweest die het belangrijkst waren in de bestrijding van dodelijke ziekten. Fleming kreeg er in 1945 terecht de Nobelprijs voor.

De waarde van antibiotica is onomstreden. En omdat elke kuur slechts door artsen mag worden voorgeschreven, ligt onnodig gebruik niet voor de hand, zou je zeggen. Toch wil ik het in deze serie over 'ontpillen' ook over deze medicijngroep hebben.

Nut
Over het nut van antibiotica hoef ik het nauwelijks te hebben. Ziekten als long- of nierbekkenontsteking verliepen vroeger vaak dodelijk, maar door de beschikbaarheid van antibiotica halen we nu bijna onze schouders erover op.

Nadelen
Een groot nadeel van antibiotica is echter dat ook veel bacteriën die van nature op onze huid en slijmvliezen voorkomen, er dood van gaan. Deze bacteriën vormen een natuurlijke barrière tegen ongewenste indringers en zorgen voor een gezond milieu. Als gevolg van een antibioticakuur zien we vaak schimmelinfecties optreden in de huid, mond, darmen en schede en daarnaast ontstaan ook vaak misselijkheid en diarree. Bovendien komt overgevoeligheid voor antibiotica veel voor. En ten slotte leidt (onnodig) antibioticagebruik tot de ontwikkeling van bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica. Inmiddels zijn er al verschillende bacteriesoorten waar geen enkel middel tegen bestaat.

Verkoudheidsvirussen
Zo schrijven veel dokters antibiotica voor als een verkoudheid niet snel overgaat. Verkoudheden worden echter door virussen veroorzaakt. En die overwinnen we normaal gesproken binnen enkele dagen gemakkelijk. Door de irritatie die het virus veroorzaakt, gaan we echter dingen doen die de toestand verergeren: we gaan in onze ogen wrijven, niezen, irritante gorgeldrankjes voor de keel gebruiken en hoesten en blijven zo onze slijmvliezen irriteren (terwijl het veroorzakende virus al lang overwonnen is). Antibiotica helpen dan natuurlijk ook niet tegen deze irritatie! Vermijd het voortaan om bovenstaande dingen te doen en je zult zien dat je veel sneller van de klachten af bent!

Blaasontsteking
Vooral bij vrouwen kunnen bacteriën gemakkelijk omhoogkruipen in de blaas en daar een blaasontsteking veroorzaken. Vrouwen moeten dan heel vaak plassen en de aandrang is pijnlijk. Antibiotica helpen heel snel en worden daarom ook snel gegeven door dokters. Maar wist je dat een blaasontsteking meestal ook verdwijnt (en ook voorkomen kan worden) door heel veel te drinken? Als de bacteriën op die manier worden weggespoeld, klaart het lichaam het doorgaans daarna prima zelf. Minder snel dan met antibiotica, maar ook zonder alle nadelen ervan! Alleen als je bij een blaasontsteking ook koorts hebt en erg ziek bent, zijn antibiotica echt noodzakelijk.

Dus ik ben zeker niet anti, maar pleit wel voor een zinvol gebruik van antibiotica. Ook daar zal je lichaam je dankbaar voor zijn!