Column Dirk Jan van Wijk - Over grootmoeder

Door huisarts Dirk Jan van Wijk

In de afgelopen zomervakantie kwam er een einde aan het leven van mijn schoonmoeder. Ondanks vele gebreken, stierf zij toch 'gezond'. Hoe kan dat, zul je je wellicht afvragen. Dat zal ik je uitleggen.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelde al bij haar oprichting in 1948 vast dat gezondheid een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn is en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere gebreken. Inmiddels kunnen wetenschappers en filosofen zich niet vinden in deze definitie, maar zij hebben ook nog geen betere gevonden. 'Gezond' zegt in elk geval niet iets over wat we zijn, maar iets over hoe we ons voelen.

Té
Het is een waarheid als een koe (en dat wist mijn schoonmoeder als geen ander, maar die was dan ook boerin!): overal waar té voor staat is niet goed, weten we. Té klein, té dik, té voorzichtig etc. Behalve te-vreden! Dat deze vergelijking taalkundig niet klopt (want in de eerste voorbeelden staat té voor een bijvoeglijk naamwoord en bij tevreden is het onderdeel van het bijvoeglijk naamwoord), doet niets af aan de boodschap. Misschien zou je beter kunnen zeggen: tevreden is het enige bijvoeglijk naamwoord waar je géén té voor kunt zetten: Té tevreden bestaat niet. Want hoe meer tevreden, hoe beter!

Oma
Mijn schoonmoeder was de moeder van Gerard, de overleden eerste man van mijn vrouw Els. Zij was feitelijk dus een soort 'stief-schoonmoeder', maar ik ervoer haar als mijn lieve schoonmoeder, die ik liefkozend 'oma' noemde. "Je had er niet moeten zijn, jongen (want als haar zoon niet was overleden, had ze mij niet gekend!), maar ik ben wel blij met je", placht zij te zeggen. Zij was een voorbeeld van iemand die het leven nam zoals het zich aandiende. Haar lijf mankeerde van alles, maar ze deed wat ze wél kon en aanvaardde haar handicaps opgewekt en optimistisch. De meeste tijd was ze alleen en als ze bezoek kreeg, was ze daar altijd blij mee. Het was ook leuk om haar te bezoeken, want ze was geïnteresseerd en had zelf optimistische verhalen.

Focus
Velen van ons bezitten de eigenschap om vooral oog te hebben voor wat we níet kunnen, voor wat tegengevallen is of anders dan verwacht. Ikzelf betrap me er regelmatig op dit te doen en even te vergeten wat er allemaal wél is. Dat veroorzaakt dan negatieve energie, die niets aan de feiten verandert. Het zou veel beter zijn als je altijd kunt zien dat het glas nog halfvól is. En je jouw gevoel afstemt op wat er wél is en daar tevreden mee te zijn. Een fantastisch voorbeeld van iemand die dat kan, is onze dorpsgenoot Kevin Wubbels, die dat treffend verwoord heeft in zijn boek 'Focus'.

Lééf
Stel je eens voor dat je maar één leven hebt. Of dat dit leven je laatste leven is. Bederf dit leven dan niet met chagrijn! Wees blij met wat je allemaal wél kunt, nu je het nog kan, in plaats van boos te zijn wanneer het niet meer gaat! Negeer je gebreken en aanvaard in vreugde de hulp die je krijgt! Verlies jezelf niet in het verlies van je dierbaren, maar geniet van hun aanwezigheid nu ze er nog zijn! Het woord 'gezond' slaat immers op de zon die in jezelf schijnt! Laat die zoveel mogelijk stralen! Oma had de WHO niet nodig om zich gezond te voelen. Dank u wel, oma, voor het voorbeeld dat u voor mij blijft!